Popular Posts

Thursday, July 29, 2010

Sos agus Saoire in Isca Marina

Ceann des na seanghiúirléidí ar taispeáint sna Due Casette
Tá an post seo á scríobh agam ó áit an-bheag d’arbh ainm Isca Marina, sráidbhaile beag iascaireachta timpeall deich gciliméadar ó dheas de chathair Soverato anseo ar chósta thiar Calabria, díreach ag bun an Mezzogiorno. Is anseo atá árasán ceannaithe agam fhéin agus mo bheirt dheartháireacha. Tá sé againn anois le bliain an mhí seo d’imigh tharainn agus táim cleachtaithe ar an timpeallacht máguaird um an dtaca seo. Tá na daoine dúchasacha an-chairdiúil ar fad mar is tuathánaigh iad go léir nach mór nó de bhunadh na tuaithe ar a laghad. Mar a dúirt bean an tí amháin a bhí i bhfeighil na cócaireachta i dteach Agriturismo ar a dtugtar Le Due Casette: “Sono Contadina,” sé sin, “Is tuathánach mé,” agus bhí sí ana-mhórtasach as sin. Caithfidh mé a rá go bhfuil meas mór agus cion nach beag agam ar a leithéid sin de dhaoine – daoine neamh-shoifisticiúil a chaitheann gnáthshaol agus a bhaineann an méid sin suilt agus súip as an saol gan bheith sa tóir ar an saibhreas as cuimse nó ar an rachmas.


Is amhlaidh go bhfuilim ag dul in aois, éirithe tuirseach de bheith sa tóir ar ardú céime i mo phost, nó dioplóma nua a bhaint amach nó carr níos fearr nó níos cumhachtaí a bheith agam nó pé rud nua eile atá sa bhfaisean ag an am seo. Ach, nuair a smaoiním air arís tá níos mó ná sin ag dul i bhfeidhm orm. Mar a deir na fealsaimh tá dhá mhódh ann chun an saol a chaitheamh – sé sin (i) rudaí a dhéanamh de shíor agus (ii) go simplí bheith beo, “to do” agus “to be” mar a thugtar orthu de ghnáth sa Bhéarla. I ndáiríre píre is é an chothromaíocht an rud is fearr – gach rud a bheith i gcothrom, gan a bheith ag dul thar fóir leis seo nó leis siúd. De ghnáth is é an chéad cheann a leanann an chuid is mó de dhaoine na nua h-aoise seo – daoine an aonú aois is fichead. Ta dearmad nach mór déanta acu ar an tarna módh maireachtála. Arís chun bheith praicticiúil agus réalaíoch caithfimid ár gcúraimí a chomhlíonadh, ár maireachtaint a thuilleamh, agus chucu-san caithfimíd bheith gníomhach agus ag déanamh. Admhaím sin ach caithfimid cothromaíocht a choiméad inár saol. Sin an fáth go mba cheart agus go mba chóir do gach éinne saoire mhaith a bheith acu, briseadh suntasach nó sos ó shaol na h-oibre d’fháilt go rialta. Sa tslí sin tugtar áird ar an sláinte mheabhrach

Friday, July 09, 2010

Árainn Mhór Abú

Bhuel, a chairde, táim díreach tar éis filleadh ar mo theach tar éis sos ró-bheag a chaitheamh istigh ar an oileán.  Bhí an áit bríomhar beomhar mar is gnách ag an am seo den bhliain le glórtha geala na scoláirí óga atá ag freastal ar an chéad chúrsa foghlamtha.  Bhí spiorad iontach, mar is gnách gan aon agó i measc na múinteoirí fosta.  Agus chuala mé nuacht ana-shuntasach gurbh í Gaeltacht Árainn Mhóir an t-aon Ghaeltacht a raibh méadú (as cuimse) ar líon na scoláirí inti, agus go raibh na huimhreacha titithe beagnach i ngach aon Ghaeltacht eile.  Bhuel, comhghairdeachas do Mhánas agus dá fhoireann iontach - tá sibh ag déanamh éachta thuas ansin.  Cathfidh mé a rá go mbraithim uaim an t-oileán, na daoine cairdiúla ón oileán agus gan dabht an fhoireann bhreá mhaith atá thuas ag Mánas - tá an t-ádh leis na scolairí múinteoirí den scoth sin a bheith acu -aon uair a fhágaim í.   Bím suite go brónach i mo charr ar an mbád farraingteoireachta ag amharc isteach ar an chloch ghalánta ghlas breactha le h-aol.

Is doiligh go leor na laethanta gruama seo nuair nach gcloistear aon rud ar na meáin seachas drochscéalta faoi oibrithe dá ligean chun siúil bheith in ísle brí.  Is rí-dhoiligh fosta éirí siniciúil faoin bpolaitíocht, faoi gheileagar na tíre, faoi chaimiléireacht na mbaincéirí, faoi fhíor-dhrochstaid an chórais leighis, fiú faoi staid na Gaeilge agus faoi fhabhanna eile gan aon agó.  Ach is amhlaidh gurb iad na daoine óga lena mbeocht, lena mbrí agus lena bhfuinneamh a choimeádann muid óg agus dearfach.  Chomh maith leis sin is rí-dheas a fheiceáil go bhfuil suim fós ag an méid sin daoine óga sa Ghaeilge.  Tugann sé instealladh dóchais dom tar éis beagnach ocht mbliana fichead a chaitheamh ag gabháil dá teagasc go bhfuil siad ann a bhfuil grá acu don Ghaeilge, seantheanga ár muintire.   Sin an fáth go bhfuil scoileanna samhraidh chomh tábhachtach sin dúinn go léir mar Ghaeil agus mar chultúr atá i bhfad níos difriúla ná an cultúr Béarla a roinnimid leis na Sasanaigh.  Agus nílim ag fáil aon lochta ar an dara cultúr sin atá againn.

Chun críoch a chur ar an bpost beag seo ba mhaith liom mo bheannachtaí a sheoladh siar ó thuaidh don Choláiste, dá fhoireann iontach uile agus do mhuintir an oileáin.  Chuir sé idir bhrón agus inspioráid i mo chroí bhocht nuair a ghlaoigh mé isteach ar Kathleen Boyle, bean uasal cróga lena bhfanainn sna seanlaethanta dom nuair bhí mé ag teagasc sa choláiste.  Mar is eol do chách tá Kathleen ag tabhairt togha na h-aire dá chéadmhac Neil sa bhaile.  Bheannaigh mé don leaid bocht.  Chaitheas uair a chloig léí agus caithfidh mé a rá go raibh mo chroí nach mór briste ar mo bhealach síos chun an bháid - a leithéid sin d'fhulaingt a fheiceáil ar láimh amháin agus a leithéid sin de ghrá máthara ar an láimh eile.  Gheall mé di go bhfillfinn sara i bhfad.

Caithfidh mé iarphost a chur lena bhfuil ráite agam thuas.  D'iarr Mánas orm léitheireacht bheag de mo chuid dhánta fein a thabhairt don dá ardrang i Scoil Athphoirt.  Caithfidh mé a rá gur bhain me an taithneamh agus sult as sin  a dhéanamh dó.  Pribhléid domsa ab ea é scaifte chomh béasach, tuisceanach, múinte a bheith mar lucht éisteachta, agus gan dabht ar domhan scaifte a raibh an méid suime sin acu sa Ghaeilge.  Bhí a fhios agam go raibh mé ar thalamh naofa an fhile dhúchais, talamh naofa Phroinsias Mhic an Bhaird, ach tá súil agam go maithfidh sé dom é.  Mar a dúirt mé sa teideal ar an bpíosa beag omóis seo:  Árainn Mhór abú!