Popular Posts

Sunday, January 08, 2006

Píosa eile athfhoilsithe - Féinaitheantas


Ós rud go bhfuilimse ag dul in aois is cosúil go bhfuil na ceisteanna móra ag cur isteach agus amach orm. Táim ag tnúth le gaois na h-aoise a theacht go luath ar ndóigh!! Leabhar breá a cheannaigh mé inniu - leabhar fealsúnachta ó pheann fhealsaimh ón bhFrainc - a chuir ag smaoineamh mé. (The Little Book of Philosophy an teideal atá air, leis an bhfealsamh André Comte-Sponville). Níl ann i ndáiríre ach leabhar beag don tosaitheoir - réamhrá a thosaigh mar chuidiú do dhéagóirí a bhí de shíor ag cur ceisteanna ar an údar. Mhol an fealsamh clúiteach cailiúil sin Kant na ceisteanna seo leanas a chur orainn féin: Cad is féidir linn a thuiscint? (an t-eolas) Cad ba cheart dúinn a dhéanamh (an mhoráltacht), Cén dóchas ata ionainn? Cad is duine daonna ann? Cad tá i ndán dúinn sa saol? (Bhí an fhealsúnacht mar ábhar céime agam na blianta ó shin agus cé nár lean mé leis ar aon bhonn proifisiúnta níor ligeas an tsuim inti le sruth. Sin an fáth gur bhaist mé "Féin-aitheantas" ar an bpíosa scríbhneoireachta seo thuas. An cheist ar mhaith liom a chur orm féin ná "Cé mise gan an Ghaeilge a bheith agam?" nó "Cé mé féin leis an Ghaeilge ar eolas agam?" "An dtugann sé seo aon rud sa bhreis dom mar dhuine?" Séard ata sa bhfealsúnacht ná módh smaointe i ndáirire - seans do gach éinne na mórcheisteanna a chur air féin nó uirthi féin. Léim fairsing go leor sa dhiagacht, san fhealsúnacht, sa siceolaíocht agus sa spiordáltacht. Tá iarchéim STL, Licentiatus Sacrae Theologiae, agam, sé sin céim mháistreachta ar chomhchéim le M.Phil seachas M.A. Tá ainm mo thráchtais le breathnú anseo http://www.milltown-institute.ie/spirituality/theologythesis.html. Chomh maith leis an bhfealsúnacht níor chleacht mé an diagacht ar aon bhonn proifisiúnta ach an oiread. Chaitheas mo shaol ag múineadh Gaeilge don chuid is mó, mata, reiligiún agus scileanna beatha (life skills) agus CSPE - sórt Jack-of-all-trades mé! Ar aon nós is breá liom bheith ag smaoineamh agus fiú ag machnamh - déanaim machnamh nach mór gach lá. Tá leabhar beag curtha i gcló agam dar teideal Still Point Meditations. Feictear http://http://www.veritas.ie/veritas/asp/section.asp?s=49?... Ar aon nós tá an t-iomad fúmsa ansin.Anois an Ghaeilge. Cen fáth a bhfuilim ag scríobh seo as Gaeilge in aon chor? Is amhlaidh gur spreag an blagadóir An tImeall mé - http://imeall.blogspot.com Go raibh maith agat, a chara, chuir tú ag scríobh as Gaeilge mé! Chuaigh mé ar Scoil Uí Chonaill i mBaile Atha Cliath ina raibh líon mór daltaí - 1014 dalta nuair a bhíos mar mhacléinn ann. Seanscoil na mBráithre Críostaí é a bunaíodh sa bhliain 1828. Agus ins na seachtóidí den aois seo caite bhí a lán Gaeilge le cloisteáil ins na ranganna na blianta sin - rinne sraith amháin dúinn na hábhair go léir tré mhéan na Gaeilge don Mhéanteist agus don Ardteist. Is oth liom a rá go mba sinne an dream deireanach chun seo a dhéanamh. Bhí mo dheartháir bliain amháin i mo dhiaidh ar scoil agus rinne se gach ábhar as Béarla. Slán beo leis na seanlaethanta. Anois tá timpeall 400 dalta sa scoil céanna agus níos mó ná 50% ó thíortha iasachta. Is rud maith sin go nglactar le h-inimircigh chun na tíre seo. Táim lán i bhfábhar sochaí ollchultúrtha (?) (multicultural society), agus cinnte diaidh ar ndiaidh sochaí mheasctha atá i ndán dúinn in Éirinn agus ceapaim gur rud iontach é sin. Ta Gaeilge mhaith ag a lán dena h-inimircigh i mo scoil féin ar ndóigh. Fiú amhain b'fhéidir go spreagfaidh seo sinn chun ár dteanga féin a labhairt níos mó.Bhuel, ceist mhór a chuirtear orainn mar Éireannaigh ná cé sinn féin? Más tír ar leith sinn nár ceart teanga dár gcuid fein a bheith againn? Cé againn a bhfuil Gaeilge? Cé a bhaineann úsaid aisti? Leis an fhírinne a rá an bhfuil teipthe glan ar an bhfeachtas chun í a chur chun cinn? Cad a thugann an teanga ársa shaibhir seo dúinn mar chine? Faic nó cúpla rud nó gach rud? Nach dtugann sé aitheantas faoi leith dúinn? Is duine mé a d'fhoghlaim mo chuid Ghaeilge ar scoil, ar an Ollscoil (UCD 1980-83 an cúrsa oíche sa B.A.) Bhí mé ag múineadh de ló agus ag freastal ar an gColáiste Ollscoile istoíche chun Gaeilge agus mata a fhoghlaim. Ní cainteoir ó dhúchas mé. Is foghlaimeoir mé, ach tuigim gur foghlaimeoirí sinn uile, pe ábhar atá faoi chúram againn. Is síorfhoghlaimeoir gach foghlaimeoir de cheart dar leis na h-oideachasóirí agus is fíor dhóibh.I mBéal Feirste tá sórt Gaeltachta cruthaithe glan as an nua agus daoine a chónaíonn ar shráideanna áirithe ag labhairt na teanga ar bhonn laethúil agus is daoine iad uile a d'fhoghlaim an Ghaeilge mar dara teanga. Ní bhainim féin aon úsáid aisti i mo shaol phearsanta mar níl an Ghaeilge ag a lán de mo chairde agus mo chomhaimsirigh. Cinnte bainim úsaid aisti ar bhonn profisiúnta ar scoil agus go h-áirithe nuair a théim ó thuaidh go hArainn Mhór mar a bhfuil coláiste samhraidh ag múinteoir atá ar an bhfoireann sa scoil s'againne i bhFionnradharc. Tá sé ar intinn agam dul go hAlbain ar feadh seachtaine agus cinnte rachaidh mé isteach ar na Hebrides chun an Ghaidhlic a chlos.Rud beag a chuireann as dom ó am go chéile na go bhfuil "hodge podge" nó meascán de Ghaeilge gach uile Ghaeltacht agam chomh maith leis an gcaighdeán oifigiúil. Ach nuair a smaoiním go doimhin air is cuma. Ní féidir liom faic a dhéanamh mar gheall ar an gclann nó ar an gcathair inar tógadh mé. Foghlaimím a lán ó bheith ag éisteacht le Raidio na Gaeltachta. Is amhlaidh go bhfuil na Gaeilgeoirí dúchasacha ag foghlaim óna cheile chomh maith. Is amhlaidh go bhfuilid ag foghlaim focail nua ó Ghaeltachtaí éagsúla.Ar aon nós, ceisteanna, ceisteanna agus tuilleadh ceisteanna. Cé mise? Cé muidne? Cé sinn i ndáiríre gan aon Ghaeilge? Nach dtugann an Ghaeilge aitheantas faoi leith dúinn, doras eile isteach ar cé sinn féin, doras eile isteach ar an stair, doras eile isteach sa bhéaloideas, doras isteach sa mhiotaseolaíocht, doras eile isteach i gcroí an Eireannaigh? Tugann, agus seachas sin nílim in ann bheith níos soiléire faoi. Gan an Ghaeilge beimid níos boichte go mór. Cé nach mbeidh sí riamh ach ina a dara teanga, úsaidte ag mionlach tábhachtach dínn, tabharfaidh sé dóigh nó slí dhifriúil eile chun sinn féin a chur in iúl agus fiú sinn féin a chruthú i slí shamhailteach.

Thuas ag barr an phoist seo tá pictiúr eile curtha agam – pictiúr dom féin in aice le naomhóg nó currach!